.webp){kind=icon}
Šume su moćan ali i problemima opterećen saveznik u borbi protiv klimatskih promena. One upijaju 29 odsto ugljen-dioksida, koji čovečanstvo emituje svake godine, a takav podvig sprečio je da temperature porastu više od 1,1°C, koliko je trenutno slučaj. S druge strane, krčenje tropskih šuma umanjuje ovu korist, povećavajući nivoe ugljen-dioksida.
Ovaj binarni model – ugljenik ulazi, ugljenik izlazi – okosnica je mnogih debata o upravljanju zemljištem u okviru klimatskih politika. Međutim, time bi stvar mogla biti previše pojednostavljena, pokazuje studija u časopisu Frontiers in Forests and Global Change. Razlog tome je što se na taj način izostavljaju drugi kritični ali zanemareni faktori koji imaju važan efekat, možda i efekat hlađenja od 0,5°C na globalnom nivou, što je monumentalna brojka s obzirom na to da je svakih 0,1°C bitan. Neograničeno krčenje šuma dovodi i ovu korist u opasnost.
"Šume nisu samo upijači ugljenika. One, tačnije njihova fizička struktura, stupaju u interakciju sa atmosferom kako bi ohladile površinu Zemlje", rekla je Deborah Lawrence, naučnica u oblasti životne sredine sa Univerziteta u Virdžiniji i glavni autor rada.
Drveće usmerava toplotu sa nivoa tla ka nebu, koristeći se sunčevom energijom za isparavanje vode, procesom koji se naziva evapotranspiracija i koji funkcioniše kao vid prirodne klimatizacije. Krošnje drveća takođe pomažu da se toplota drži dalje od površine zemlje, gde su ljudi i ekosistemi. Što je vrh šume kvrgaviji, to stvara više vazdušnih turbulencija i više toplote se odbacuje od tla.
Postoje još dva važna faktora. Jedan je albedo, ili refleksivnost površine planete. Na primer, arktički morski led odbija sunčevu svetlost nazad u svemir. Tropske šume imaju nizak albedo - apsorbuju toplotu umesto da je reflektuju. Tome se donekle suprotstavljaju hemikalije koje proizvodi drveće. Ove čestice aerosola (setite se "dima" Velikih zadimljenih planina - Great Smoky Mountains - u Sjedinjenim Američkim Državama) reflektuju sunčevu svetlost i pomažu da se formiraju oblaci sa visokim albedom.
Svi ovi decenijama dobro poznati procesi imaju ključne i neposredne lokalne efekte, gde održavaju prostore hladnim. Ono što nova studija donosi jeste globalni obračun o tome kako oni deluju sa potencijalom šuma za skladištenje ugljenika na različitim geografskim širinama ili protiv njega.
S obzirom na to da su tržišta neutralizacije ugljenika pod sve većom kontrolom, novo otkriće da šume hlade planetu više nego što se mislilo daje dodatnu kompleksnost pitanju kako da se uzme u obzir njihov uticaj na klimu - i koliko bi to moglo da vredi na tržištu ugljenika.
"Očigledno je potcenjeno koliko tropske šume doprinose stabilizaciji klime ", rekla je Lawrence.
Da kontaktirate sa autorom ove priče:
Eric Roston u Njujorku na eroston@bloomberg.net
