Srbija je jedna od samo pet zemalja sa najmanje 500.000 stanovnika za koju Ujedinjene nacije smatraju da će izgubiti najmanje 20 odsto stanovništva do 2050. godine, zbog čega će briga o starijima i zdravstveno osiguranje postati sve aktuelnije teme.
U izveštaju objavljenom u ponedeljak povodom Svetskog dana stanovništva, UN su tendenciju velikog pada uočile i u drugim državama istočne i jugoistočne Evrope. Pad broja stanovnika od 20 odsto ili više očekuje se i u Bugarskoj, Letoniji, Litvaniji i Ukrajini. U regionu, pad od 15 odsto očekuje se još u Bosni i Hercegovini i Hrvatskoj.
Prema procenama Republičkog zavoda za statistiku, u 2021. godini Srbija je imala 6.834.326 stanovnika, a pored toga broj stanovnika pao je za -9,4‰ u odnosu na 2020. godinu.
"Brojevi za prvih šest meseci ove godine nagoveštavaju da će 2022. godina biti još teža kada je u pitanju demografska slika Srbije", saopštilo je Ministarstvo za brigu o porodici i demografiju.
Međutim, zemlje istočne i jugoistočne Evrope nisu jedine koje će biti svedoci velikog pada populacije. UN predviđa da će stanovništvo 61 države opasti za više od jedan odsto do 2050. godine. Do očekivanog pada dolazi, između ostalog, jer najrazvijenije države najčešće nemaju stopu rodnosti od 2,1 deteta po ženi koja je potrebna kako ne bi nastala bela kuga.
Ministarstvo je još navelo na se statistika Srbije u najvećoj meri podudara sa podacima iz najbogatijih država u Evropi, ali da to ne treba da demorališe jer Vlada Srbije primenjuje niz podsticaja kako bi se demografska slika u državi promenila.
Stanovništvo u najbogatijim zemljama stari
Činjenica da stanovništvo u najbogatijim državama stari stvari veliki pritisak na njihove privrede. Samim tim javiće se potreba za radnom snagom iz država sa mlađim stanovništvom.
UN procenjuju da ove godine 10 odsto svetskog stanovništva čine osobe starije od 65 godina. Taj broj će porasti na 16 odsto 2050. godine, kada će broj starijih od 65 godina na svetu biti više nego dva puta veći od broja dece mlađe od pet godina.
U svom izveštaju UN su pozvale sve zemlje čije stanovništvo stari da rade na reformama javnih usluga kako bi obezbedile sigurnije zdravstvene sisteme i sisteme socijalne zaštite.
Procene UN ukazuju na to da se malo može učiniti kako bi se promenile tendencije na svetskom nivou. Isto tako, trend pada populacije je relevantan za Evropu, ali na svetskom nivou dolazi do velikog rasta broja stanovnika, što će imati značajne posledice po ekonomiju, uključujući sigurnost hrane i promene na tržištu rada.
Svetsko stanovništvo raste
Ove godine, tačnije 15. novembra, očekuje se da će svetska populacija dostići osam milijardi, a Indija će 2023. prestići Kinu po broju stanovnika i postati najmnogoljudnija država sveta.
Na svetu će biti 10,4 milijarde ljudi tokom devete decenije 21. veka i ostaće na tom nivou do 2100.
Najveći rast stanovništva očekuje se u Africi i delovima Azije, a stanovništvo u velikom broju država podsaharske Afrike će se udvostručiti. Samim tim, jedan broj država dostići će vrhunac po broju aktivnog radnosposobnog stanovništva, što bi trebalo da podstakne rast u tim državama - to je posebno vidljivo u podsaharskoj Africi, kao i delovima Azije i Latinske Amerike.
UN objašnjavaju da će rast stanovništva trajati dokle god je stopa rodnosti visoka. Međutim, rast do 2050. godine će biti rezultat prethodnih pojava, tako da se malo može uraditi da se on preokrene jer postoji veliki broj mladih ljudi na svetu koji će stvarati porodice.
U 2021. godini, očekivani životni vek je pao na 71 godinu sa 72,8 godina u pretpandemijskoj godini kao posledica virusa kovid 19. Doduše, pandemijski pad teško da je uticao na ukupni fenomen. Na svetskom nivou, UN očekuju da će životni vek dostići 77,2 godine 2050. godine zbog razvoja medicine.
UN posebno napominju da je broj stanovnika na svetu usko povezan sa ciljevima održivog razvoja koji bi trebalo da doprinesu smanjenju broja stanovnika kroz programe koji podržavaju bolje zdravstvo, jednakost polova i obrazovanje.