Država uloži dinar, preduzeću se vrati 90

Tehnološke inovacije su jedan od najbržih načina za ekonomski prosperitet, ali mnoge od njih nikada ne dožive punu primenu jer nema dovoljno novca za ulaganje u njih ili adekvatne podrške države, naučne zajednice i biznisa.

Koliko se isplati investicija države, pokazuje podatak da se za svaki dinar koji je uložila, preduzećima učesnika na takmičenju vratilo 90 dinara, kaže profesor Dragan Povrenović, koordinator takmičenja za najbolju tehnološku inovaciju za Bloomberg Adriju. Reč je o nadmetanju koje podržava Ministarstvo nauke, a rok za prijavu je peti maj ove godine.

Takmičenje je od početka zamišljeno kao škola visokotehnološkog preduzetništva - mnogo više nego kao instrument određivanja ko je najuspešniji, navodi se na njihovom veb-sajtu. Zato se svake godine organizuju treninzi namenjeni sticanju onih veština koje istraživačima najčešće nedostaju - kako privući investitore, kako se prilagodini kupcu, kako naći novu primenu za svoju tehnologiju, kako kreativno rešiti problem, kako opisati, predstaviti, prodati, zaštititi svoj proizvod.

Timovi se mogu prijaviti u dve kategorije - realizovane inovacije ili inovativno selo. Timovi koji poseduju gotov prototip spreman za tržište ili imaju izgrađeno postrojenje za proizvodnju ili se sa inovacijom već nalaze na tržištu, mogu se prijaviti u kategoriji realizovanih inovacija. Timovi koje čine predstavnici sela takmiče se za nagradu u toj kategoriji. Ovogodišnji početni nagradni fond je pet miliona dinara.

“Inovaciju može stvoriti bilo ko, ali mora imati njenu tržišnu viziju, jer inovaciju od invencije razlikuje upravo taj preduzetnički aspekt koji obezbeđuje materijalno vrednovanje same početne ideje, do njenog izlaska na tržište kao inovacije”, objašnjava Povrenović.

Jedan od najvrednijih rezultata takmičenja je to da su učesnici, koji prethodno nisu imali svoje preduzeće, osnovali novo radi plasmana inovacije na tržište, dodaje. Do sada su na takmičenju dodeljene nagrade od skoro 100 miliona dinara, a osnovano je 88 preduzeća.

Naučna inovacija/Depositphotos

“Njihov ukupni broj koji pratimo kroz podatke Agencije za privredne registre (APR) varira jer se javljaju nova, dok se neka iz mnogih razloga i gase. Međutim, ono što pokazuje opravdanost realizacije ovakvog takmičenja je podatak da su već do 2017. godine prihodi samo onih dotadašnjih pobednika koji su osnovali preduzeća premašili sva uložena sredstva od strane države za njegovu realizaciju”, objašnjava profesor.

Kao neke od inovacija koje se sreću na našem i međunarodnom tržištu, pomenuo je domaće testove za detekciju virusa korona, sistem za “podsecanje” zgrada i ugradnju izolacije od kapilarne vlage, sistem za prepoznavnje govora prevođenje tekstova u govorne sadržaje, mašinu za branje bobičastog voća, jedinstvene zalivne sisteme, hranilicu u sportskom ribolovu, biostiropor...

Osnovni problem

Kako kaže Povrenović, u proteklih osamnaest godina, mnoštvo prijavljenih inovacija je dolazilo iz naučno-istraživačkog sektora i obično su na samom takmičenju zauzimali odlična mesta. Međutim, kasnije nije postojao pritisak da se naučni rezultati još više vrednuju ukoliko su primenjeni u praksi, što pokazuje da je relativno mali broj takvih inovacija našao svoje mesto na tržištu. 

“Osnovni problem je nametnut uslov istraživačima da baš svaki vredan naučni rezultat moraju da objave, kao uslov za sticanje dohotka i kasnije napredovanje u zvanjima, što dovodi do toga da je, prema važećim pravilnicima, daleko vredniji jedan rad objavljen u međunarodnom časopisu nego naučni rezultat koji je primenjen u privredi. Postojanjem takvog uslova, nesumnjivi naučni i kreativni potencijal kojim raspolažemo, okrenuo se isključivo pisanju naučnih radova, što je i u svetskim okvirima dovelo do inflacije naučnih rezultata”, objašanjava Povrenović. 

Kako dodaje, promenom postojećih kriterijuma ka većoj orijentaciji ka primenljivim naučnim rezultatima, u bilo kom sektoru nauke, “naterali” bismo istraživače da daleko više tržišno razmišljaju kada započinju nova istraživanja, što bi omogućilo i daleko bolju povezanost nauke i privrede.

Srbija ima naučnog potencijala, ocenjuje. “Brojni slučajevi, od naših mladih predstavnika na različitim takmičenjima, do naučnika u svetskim istraživačkim centrima, kao i mnogim grupama u Srbiji koji postižu vrhunske rezultate, potvrđuju da raspolažemo zavidnim naučnim potencijalom, pa u pogledu kreativnog rešavanja problema ne zaostajemo za bilo kojom drugom sredinom.”

Tehnološke inovacije donose proboj/Depositphotos

 

Ukupan broj prijavljenih inovacija u okviru takmičenja se kreće u okviru od oko 150 do 250 godišnje, što je za državu veličine Srbije odličan rezultat. 

Kao svetle primere izdvojio je pobednike iz 2006. godine iz Instituta za fiziku, 2009. godine sa Fakulteta tehničkih nauka iz Novog Sada, a posebno pobednike iz 2019. godine sa instituta INEP, koji su "pokazali kako se dobar naučni rezultat još više oplođuje pretakanjem u tržišno vrednu inovaciju, na opštu korist". 

Patenti

Prava intelektualne svojine omogućavaju svojim nosiocima da spreče druge da kopiraju ili koriste njihova zaštićena prava bez dozvole. Patent je pravo kojim se štiti pronalazak iz bilo koje oblasti tehnike i tehnologije u periodu od 20 godina. 

Važno je znati da o zaštiti pronalaska patentom treba razmišljati u ranim fazama, odnosno podneti patentnu prijavu pre nego što se javnosti saopšte informacija koje mogu biti predmet zaštite ili pre puštanja konačnog proizvoda u promet, jer uslov novosti mora biti zadovoljen u postupku priznanja patenta.

"Sam broj prijavljenih patenata jeste mera tržišnih vrednosti naučnih dostignuća, pre svega u prirodnim i tehničko-tehnološkim naukama i to bi trebalo da bude jedan od važnih parametara pri vrednovanju naučno-istraživačkih rezultata, a posebno patentno rešenje realizovano u privredi", ističe profesor.

Trenutno nema komentara za vest. Ostavite prvi komentar...

Ostavi komentar