Nuklearni fizičar s Instituta Ruđer Bošković Tonči Tadić rukovodilac je hrvatskih fuzijskih aktivnosti u sklopu konzorcijuma EUROfusion i koordinator veća evropskog projekta DONES-PreP.
Krajem prošle godine je u Zagrebu prilikom posete španskog kralja Filipa Drugog potpisan Memorandum o razumevanju između hrvatskog i španskog ministarstava nauke o saradnji na projektu DONES (DEMO Oriented Neutron Source). Gradiće ga evropska agencija Fuzija za energiju (FFE) u andaluzijskoj Granadi, a trebalo bi da projekat izgradnje tog visokotehnološkog uređaja počne 2023. i traje između osam i 10 godina. Oko 690 miliona evra vredni DONES drugi je po veličini i značenju uređaj u nuklearnom programu EU.
Prvi je oko 22 milijarde evra vredan ITER (Međunarodni termonuklearni eksperimentalni reaktor), najveći međunarodni naučni projekat današnjice na kome sarađuju EU, Kina, Japan, Južna Koreja, Indija, Rusija i SAD. Te politički često suprotstavljene zemlje ujedinjene su u zajedničkoj nameri stvaranja "minijaturnog sunca“ na Zemlji, odnosno rešavanja energetskih problema naše planete fuzijskom proizvodnjom energije. Gradnja ITER-a počela je 2006. godine u francuskom nuklearnom centru Cadarache, a završetak se očekuje oko 2025. godine. Tadić i Institut „Ruđer Bošković“ uključeni su i u tu priču.
"Na svetskom nivou iz obnovljivih izvora proizvodi se samo pet odsto energije. To nije problem samo zbog globalnog otopljenja, nego i zato što fosilnih goriva nema u neograničenim količinama. Fuzija je jedan od mogućih odgovora na taj problem“, poručuje Tadić.