Pokušaj ubistva slovačkog premijera Roberta Fica u sredu bio je prvi pokušaj ubistva evropskog nacionalnog lidera od 2003. godine, kada je ubijen premijer Srbije Zoran Đinđić. Pošto je Fico (59) zadobio rane opasne po život, napad je pokrenuo pitanja ne samo za njegovu zemlju već i za Evropsku uniju, kojoj se Slovačka suprotstavljala pod Ficovim vođstvom.
Ko je Robert Fico?
Fico je predvodio stranku Smer od njenog osnivanja 1999. On je lider sa najdužim stažem u zemlji otkako je država osnovana raspadom Čehoslovačke 1993. Ranije je bio prisiljen da ode sa funkcije zbog optužbi za korupciju, ali se Fico vratio na vlast i po četvrti put zauzeo mesto premijera male centralnoevropske države u oktobru. Njegova stranka predvodi koaliciju koja je skeptična prema EU i zauzela je tvrd stav po pitanju imigracije.
Šta znamo o atentatu?
Fico je hodao u gomili ljudi nakon sazivanja sednice vlade u gradu Handlovi u centralnoj Slovačkoj kada su očevici čuli da su odjeknula četiri pucnja i videli premijera kako pada na zemlju. Navodnog napadača je policija uhapsila i privela. Vlada je saopštila da se Fico oporavlja i da je bio u "stanju opasnom po život" u obližnjoj bolnici u Banskoj Bistrici. Slovački parlament u Bratislavi prekinuo je zasedanje pošto su svi politički lideri osudili napad, prvi te vrste u istoriji države.
Opširnije
Fico u 'vrlo ozbiljnom' stanju nakon prvog atentata na evropskog lidera od Đinđića
Slovački premijer Robert Fico oporavlja se od povreda opasnih po život.
15.05.2024
Slovački premijer Fico ranjen u pucnjavi i prebačen u bolnicu
Slovački premijer Robert Fico prebačen je u bolnicu u gradu Handlova nakon što je upucan.
15.05.2024
Šta to znači za Slovačku?
Pokušaj atentata dolazi u vreme sve veće polarizacije Slovačke, dok protivnici optužuju Fica da pokušava da stvori mafijašku državu. Njegovi saveznici optužuju opoziciju i lokalne medije da su izazvali razdor u državi. U znak napete atmosfere u zemlji, neki od Ficovih saveznika su nakon pucnjave rekli da su ruke njegovih političkih protivnika i "liberalnih" medija uprljane krvlju.
Šta to znači za Evropu?
Od povratka na vlast, Fico se pridružio mađarskom premijeru Viktoru Orbanu u pozivu da EU ukloni sankcije uvedene Rusiji nakon invazije na Ukrajinu u punom obimu. On je razljutio glavne struje EU i saveznike unije kritikujući NATO i rekavši da namerava da normalizuje odnose sa Moskvom. Orban je u postu na X osudio pucanje na Fica kao "gnusan napad na mog prijatelja". Lideri EU su takođe brzo izrazili solidarnost sa Ficom i narodom Slovačke nakon incidenta.
Da li je Fico popularan u Slovačkoj?
Fico je nepopularno podneo ostavku 2018. godine kao odgovor na masovne demonstracije zbog ubistva istraživačkog novinara koji je istraživao korupciju u zemlji. Njegov povratak na vlast označio je izuzetan povratak, a Fico je učvrstio svoju vlast u državnim institucijama u aprilu kada je zemlja izabrala jednog od njegovih bliskih saveznika Petera Pellegrinija za svog predsednika. Pelegrinijeva pobeda protumačena je kao izraz podrške javnosti Ficovoj agendi. Kao predsednik parlamenta, Pellegrini je progurao spornu rekonstrukciju pravosuđa, koju je inicirao Fico, što je bio alarm za EU.